کرومبوک — Chromebook

[Ilia]

منزل ما جایی است که انواع و اقسام کامپیوترهای عتیقه در آن پیدا میشود که بیشتر آنها مک هایی هستند که چون نمرده اند و یک زمانی کلی پول برایشان داده ام، و هنوز کلی خاطره با خودشان برایم دارند، بیخ ریشم گیر کرده‌اند. یک روز باید یک همتی بکنم و از شرشان خلاص شوم.

گفتن ندارد که پول من موقع خرید کامپیوتر بیشتر به جیب اپل میرود. اما در این مورد استثناء هایی هم وجود داشته. مثلا چند سال پیش که بازار هکینتاش داغ بود، بیشتر بخاطر رفع کنجکاوی، یک نِتبوک کوچک خریدم که با ویندوز اکس پی می آمد، اما نسبتا برای هکینتاش مناسب بود. بعد از مدتی سر و کله زدن با آن و یاد گرفتن کلی چیزها در این مورد به این نتیجه رسیدم که همهٔ اینها بسیار جالب، اما به دردسرش نمی ارزید. آن کامپیوتر را فرمت کردم و روی آن لینوکس را نصب کردم که آنهم باز وسیله ای شد برای رفع کنجکاوی و یاد گرفتن آن سیستم. این کامپیوتر که بیشتر خانمم از آن استفاده میکرد، الان اواخر عمرش را سپری میکند.

چند وقتی بود که باز کنجکاوی در مورد کرومبوک دست از سر من بر نمیداشت. تعویض این نِتبوک قدیمی، این موقعیت را به دستم داد که این موضوع را بهانه کنم و یک کرومبوک که مشخصات آن بنظرم جالب آمد را بخرم تا هم ببینم که گوگل در این زمینه چه دارد میکند و هم بعدا شاید آن را تبدیل به لینوکس بکنم. دستگاهی که من خریدم این بود:

یک ایسر ۱۱ اینچی با ۲ گیگ رم و ۳۲ گیگ هارد SSD که ۳۵۰ دلار کانادا برایم آب خورد.

فکر میکنم که الان با این پول واقعا بیشتر از این نمیشود انتظار داشت. ظاهر دستگاه قشنگ است. همه چیز پلاستیک سفید است و صفحه اش هم لمسی است. هارد SSD و انواع و اقسام پورت را هم دارد و ۱۰۰ گیگ فضا هم برای دو سال در گوگل درایو شاملش میشود. اما همهٔ اینها را بدون خریدن هم میشد در فروشگاه دید. معمای اصلی برای من سیستم کروم بود که میخواستم ته و تویش را در بیاورم.

بعد از این مدت که این دستگاه گوشهٔ منزل ما افتاده، خلاصهٔ داستان همین است که همه در مورد کرومبوک میگویند. سر تا پای دستگاه تقریبا یک براوزر کروم است. اما کمی مفصل تر:

کسی دیگر جلوی من نمیتواند بگوید که گوگل باز است و اپل بسته! مفهوم بسته را میخواهید باید با این دستگاه کار کنید. هیچ چیز رویش نمیشود نصب کرد، حتی یک فانت ساده! چند تایی برنامه انگار برای آن در گوگل پِلِی پیدا میشود که واقعا در سطح برنامهٔ کامپیوتر نیستند و راستش من اصلا رغبت نصبشان را هم نکردم. اما کروم تقریبا رویش خوب کار میکند. هر ستینگی را هم که بخواهید عوض کنید، بایستی بروید سراغ پرفرنس کروم.

حالا اگر شما یک براوزر کروم کارتان را راه می اندازد و اصلا هم پرایوسی و حریم خصوصیتان برایتان ارزشی ندارد، اتصالتان هم به اینترنت دائم و سریع است، کرومبوک بد چیزی نیست. اما اگر بخواهید که دست و پای کسی را ببندید (مثل محیط دبستان یا کتابخانه و غیره) حرف ندارد.

گفتن ندارد که این دستگاه با این خصوصیت بدرد من نمیخورد. پس میرسیم به راه دوم که نصب توزیعی از لینوکس روی آن بود. من با چیزهایی که قبل از خرید این دستگاه خوانده بودم، میدانستم که اول و آخر این راهی بود که خواهم رفت.

برای نصب لینوکس روی کرومبوک چند راه وجود دارد؛ یکی اینکه کلا ریشهٔ کروم گوگل را از دستگاه بزنید (که کار آسانی نیست و وارانتی دستگاه را هم باطل میکند) و توزیعی از لینوکس را نصب کنید:
http://johnlewis.ie/coreboot-on-chromeb ... -firmware/

یا اینکه دستگاه را dual boot کنید. برای این روش الان دو روش هست، یکی Crouton و دیگری ChrUbuntu:
https://github.com/dnschneid/crouton
و
http://chromeos-cr48.blogspot.fr

برای این کار باید کرومبوک را برد به حالت دولپر مُد. نحوهٔ انجام آن هم این است که باید دکمه های Esc و F3 را نگهدارید و بعد شاستی پاور را فشار بدهید. حالا اگر باز فکر کردید که الان مثلا میتوانید یک فانت ناقابل هم روی دولپر مُد نصب کنید، اشتباه کرده اید، از این خبرها نیست. بعد از هر ری استارتی هم گوگل پیشنهاد میدهد که دستگاه را به حالت معمولی در بیاورید که اگر اینکار را بکنید، همهٔ چیزهای شما و تغییراتتان دیلیت خواهد شد.

برای رد کردن این صفحه یا بایستی دکمه های کنترل + d را فشار داد یا ۳۰ ثانیه صبر کرد.

و نتیجه گیری من:
- با اینکه ظاهر دستگاه جالب است، اما نه سیستم کروم گوگل چیز جالبیست و نه تجربهٔ دو بوته کردن این دستگاه.
- میشد کمی بیشتر پول داد و یک لپتاپ سبک ویندوزی خرید و با سر آن این بلاها را آورد.
- میشد باز کمی بیشتر از مورد قبل پول داد و یک مکبوک ایر نقلی خرید (که سگش به هر چه دستگاه مثل این است شرف دارد).
- اگر یک براوز کار کامپیوتریتان را راه می اندازد و مخصوصا اگر میخواهید که استفاده و تغییر در دستگاه محدود بماند، کرومبوک آپشن بدی نیست. مخصوصا که میشود مثلا داد دست مهمان تا بصورت guest لاگین کند و بلایی نتواند سر کامپیوتر بیاورد.
- پرایوسی و حریم خصوصی خلاص! اصلا بایستی با اکانت گوگلتان لاگین کنید تا دستگاه راه بیفتد.
- اگر اینترنت دائم و سریع ندارید، کلا فراموشش کنید.
- بسته ترین سیستمی که میشود تصورش را کرد!
- هارد SSD اش با آنکه کوچک است، اما کمک بزرگی به کیفیت کار دستگاه است.
- میشود هارد یا رمش را آپگرید کرد، اما گارانتی دستگاه باطل خواهد شد.

حالا که کِرم من تا اندازهٔ زیادی خوابیده، باید بگویم که فکر میکنم که برای من ۳۵۰ دلار می ارزید. اما نه بعنوان کرومبوک، بلکه یک دستگاه لینوکس جمع و جور.

---
چند لینک مرتبط با این موضوع:
http://www.makeuseof.com/tag/install-linux-chromebook/
و
http://askubuntu.com/questions/356243/t ... rm-samsung

[Amir_S]

من اون اوایل که اولین کروم بوک تازه معرفی شده بود، روی پاراللز نصب ش کردم و چون واقعا هیچ کاری جز وبگردی باهاش ممکن نبود، همون موقع پاکش کردم و دیگه هم سراغش نرفتم.
فکر کنم هنوز هم بشه به این روش و بدون ۳۵۰ دلاری که به پول ما میشه خیلی (تازه اگه تو ایران پیدا بشه) بشه وضعیت فعلی این سیستم عامل کروم رو تست کرد.

[Ilia]

این آدرس کرومینیوم او اس است که امیر صحبتش را میکند:
http://www.chromium.org/chromium-os

[Ahmad]

ممنون ایلیا جان بابت گزارش مبسوط در باره این سیستم.
احمد

[iSam]

ایلیا جان، واقعا ممنون از این آموزش و توضیحات.

[Arzhang]

ایلیا جان ممنون از تو بابت زحمتی که کشیدی. می‌گویم چه طور است ۳۵۰ نفر از اعضای ایرماگ به دلخواه دور هم جمع شویم و نفری یک دلار به ایلیا بدهیم که حداقل بابت کمکی که به ما برای از دست نرفتن احتمالی پولمان کرده است، از او قدردانی کنیم
اما واقعاً از شوخی گذشته اگر روی چنین سیستمی حتی نشود فونت نصب کرد، تکلیف چیست؟ آیا اصلاً امکانش وجود ندارد یا از کانالی که خودش اجباراً تعریف می‌کند باید مثلاً فونت را نصب کرد؟

[Ilia]

احمد، سامان و ارژنگ عزیز، ممنون از لطفتان!

ارژنگ جان، آدم کنجکاو بایستی خودش تاوان کارهای خودش را بدهد. اما من تقریبا مطمئن بودم که آخر داستان این خواهد بود.

بیشتر کرومبوک‌های معمولی الان حدود ۲۰۰ دلار قیمت دارند. اما با ۱۶ گیگ هارد می‌آیند و از این مشخصاتشان پایینتر است. اما ۱۶ گیگ برای من برای نصب لینوکس کافی نبود.

نه، من که خیلی جستجو کردم و هیچ راهی برای نصب فانت پیدا نکردم. حتی تا آنجا پیش رفتم که پرمیشن پارتیشنی که سیستم رویش نصب است (و کلا قفل است) را انگولک کردم تا شاید بتوانم به ضرب ترمینال فانت را نصب کنم. اما بلافاصله دستگاه بعد از ری‌استارت قفل شد و ارور داد و مجبورم کرد که کل اینستالر سیستم را از سایت گوگل روی مکم دانلود کنم و یک فلش مموری قابل بوت بسازم و با آن سیستم را از نو نصب کنم تا دستگاه راه بیفتد.

جواب آنها برای نصب فانت این است که از وب‌فانت استفاده کنید. راستش فانت نصب هم بشود، بجز برای نمایش وبسایت بدرد دیگری نخواهد خورد. چون برنامه‌ای ندارید که از آن بخواهید استفاده کنید. برای نوشتن بایستی بروید و گوگل داک را روی کروم باز کنید و از همان فانتهایی که در سایت گوگل هست استفاده کنید.

[نیما]

ایلیا عزیز، کیبردش محکم هست؟ (یعنی اگر فشار بدی کیبورد پایین نره و خم نشه)

و کسی هست که در آینده ایران بیاد و یک دونه کروم بوک برای من بیاره؟ یا آشنایی برای این کار داشته باشه؟

[Ilia]

این مدلی که من دارم، کیبورد خوبی داره.
اما کلا پولت رو حرومش نکن. این دستگاه شدیدا وابسته به اینترنت هست و با وضع اینترنت ایران، کلا به اون صورت قابل استفاده نیست.

هر چند حتی همینجاش هم من میگم حیف پولی که براش دادم. میشد دویست دلار بیشتر خرج میکردم و یه دستگاه میگرفتم که میشد مثل آدم روش لینوکس نصب کرد.

هر چند که در اون صورت کرمم برای سر در آوردن از کرومبوک نمیخوابید.

[نیما]

کاملا درست میگی ایلیا عزیز.
اما دو چیز دیگه هم وجود داره. یکی مساله کرم که خیلی درست گفتی و دیگری این‌که، من نیاز به یک لپ‌تاپ کوچک دارم و فک کنم هیچ ماشین دیگه ای با مشخصات کروم‌بوک نباشه که بشه با ۱۵۰ دلار خریدش (http://www.amazon.com/Acer-C720-Chromeb ... B00FNPD1VW)

و در آخر می‌خواستم arch لینوکس یا Dragonfly BSD روش نصب کنم. (که البته به قول تو آدم وار نیست)
https://wiki.archlinux.org/index.php/Ch ... stallation
http://www.dragonflybsd.org/docs/newhan ... hromebook/

[iSam]

نیما جان، اگر لینک زیر را ببینی، میتوانی به گزینه های بهتری برسی مثل Asus, Toshiba, Samsung و HP
http://www.amazon.de/s/ref=nb_sb_noss_1 ... chromebook

[Ilia]

اگر میخواهی روی این لینوکس نصب کنی، داری اشتباه من رو دوباره انجام میدهی. متاسفانه نصب لینوکس روی آن چندان کار جالبی نیست. چون لینوکست که روی سیستم کروم نصب میشود، هم امن نیست و هم ناپایدار خواهد بود. بعلاوه کلا همهٔ کاستومیشن و امکاناتی که مزهٔ نصب لینوکس هم هست را نخواهی داشت. کلا قیدش را از این نظر بزن. کمتر کسی به سماجت و حوصلهٔ من در این جور کارها پیدا میشود، اما این، من را از رو برد و آخر قیدش را زدم و لینوکس را از رویش پاک کردم و چهار تا هم فحش نثارش که دلم را خنک کنم. اما آخرش خنک نشد.

خلاصه آخرش خواهی ماند با یک سیستم کروم که چندان چیز تحفه‌ای نیست و دستگاهی که بخاطر اینترنت ایران کلا بیمصرف خواهد شد.

همانطور که قبلا گفتم، تنها راه نصب لینوکس خالص روی این آن بود که کلا سیستم و درایورهای سخت‌افزار را فلش کنم و آنرا با معادل من‌درآوردیش عوض کنم که کار ریسکی و ناعاقلانه‌ایست.

در ضمن اینکه من خریدم چندان هم ارزان نبود (۳۵۰ دلار) و مدل بالای کرومبوک به حساب می‌آمد. مدلهای ۲۰۰ دلاری به این مرغوبی نیستند. و با ۳۵۰ دلار هم راحت میشود دستگاهی پیدا کرد که با ویندوز بیاید و این اطوارها را نداشته باشد.

خلاصه کسانی که از نتیجهٔ اشتباهات دیگران استفاده نکنند، مجبورند که آن را دوباره تجربه کنند. دیگر خود دانی.

[نیما]

ممنون دوستان. پس یه لپتاپ عادی باید بگیرم. سپاس

[Ilia]

وال‌استریت جورنال نوشته که تا یکی دو سال دیگر گوگل سیستم‌های عامل کروم و اندروید را (بیشتر با تمایل به اندروید) با هم ادغام خواهد کرد.

http://arstechnica.com/gadgets/2015/10/ ... next-year/

[نیما]

سلام بر دوستان گل

من موفق شدم یکی از دستگاه‌ها رو تست کنم. به نظرم کار کردن با سیستم ‌عامل خود دستگاه چیز دلچسبی نیست، آدم احساس خفگی می‌کنه. نرم‌افزار‌های کروم فقط آیکون جذابی دارن و خودشون مالی نیستن.
ادامه تجربه بر می‌گرده به بردن دستگاه به حالت توسعه‌دهندگان و نصب لینوکس.
من چند‌تایی لینوکس رو بشکل زنده تست کردم. Bodhi لینوکس نسخه مخصوص برای کروم‌بوک داشت و خب بد هم کار نمی‌داد، اما میزکارش خیلی یجوری بود.
لینوکس بعدی فدورا ۲۳ بود که تست شد.
من یک نگاهی به فرآیند ساخت فلش برای بازگردوندن کروم انداختم و دیدیم که می‌تونم اون رو در OS X هم بسازم. به همین خاطر رفتم تو فکر فرمت کردن SSD دستگاه.
تصویر فدورا رو روی فلش ریختم و سیستم رو باش بالا آوردم. ادامه کار هم مثل سیستم‌های عادی بود که لینوکس روش نصب می‌کنیم. همه چیز رو پاک کردم و بعد از مدتی دستگاه restart شد.
با زدن کلید‌های ctrl+ l منو بوت دیده شد و فدورا بالا اومد.
بنظرم جز چند اشکال کوچک همه چیز خوب کار داد و باطری هم دوام خوبی داشت.

راستی موقع بوت فدورا از روی فلش باید کلید tab رو فشار داد و بعد هم عبارت زیر رو با فاصله نوشت.
mem=1024mb

اگر ایلیا دوست داشتی یه امتحانی بکن.