انجمن ویکی قلم‌های فارسی
ورود / عضویت

فارسی شکر است…

بحث پیرامون مسائل مربوط به قلم‌سازی، حروف‌چینی و بومی‌سازی

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط saeidk » 16 اکتبر 2015, 19:50

Ilia نوشته است:[نمایش]
بیبیسی یک زمانی یک سری مقالهٔ آموزشی مفید در مورد خبرنگاری منتشر می‌کرد که این یکی از آنهاست:
http://www.bbc.co.uk/academy/persian/la ... 2112134414

پی‌دی‌افش را هم برای کسانی که دسترسی‌شان سخت است اینجا می‌گذارم. مقالهٔ مفیدی است.

----
این هم آدرس صفحهٔ اصلی زبانشان است:
http://www.bbc.co.uk/academy/persian/language
----

این نوشته هم بطور خیلی ساده فرق «هست» و «است» را بیان می‌کند:
http://www.bbc.co.uk/academy/persian/la ... 2112134460


جالبه که همون خط اول هم خیلی مواقع رعایت نمی شود

روز جمعه، ٢٤ مهر (١٦ اکتبر) ارتش اسرائیل اعلام کرد که در ساعات شب گذشته، زیارتگاه موسوم به "مقبره یوسف" واقع در شمال شهر نابلس توسط گروهی از فلسطینیان خشمگین به آتش کشیده شده است. اوایل بامداد روز جمعه منابع خبری گزارش کردند که از این محل همچنان آتش زبانه می‌کشد
نماد کاربر
saeidk
 
پست‌ها : 1143
تاریخ عضویت: 17 دسامبر 2005, 19:20
محل سکونت: ایران-تهران

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط nilean » 25 اکتبر 2015, 03:23

به طور اتفاقی تو اینترنت گذرم به این متن خورد که برای من و یحتمل خیلی از کاربرها راهنمای‌ خوب و تقریبا درستیه برای صحیح نوشتن. فکر کردم به اشتراک گذاشتنش خالی از فایده نباشه. تاپیک مناسب‌تری پیدا نکردم. به هر صورت:

نگارش صحیح


نحوه اتصال
١) ضمایر ملکی (–َم، –َت، –َش، –ِمان، –ِتان، –ِشان)
٢) فعل‌های اسنادی (ام، ای، است، ایم، اید، اند)
٣) “ه„ بدل از است، ه عنوان حرف آخر فعل سوم شخص، «ه» و «ـه» براي تصغير


١)ضمایر ملکی (–َم، –َت، –َش، –ِمان، –ِتان، –ِشان)

ضمایر ملکی پیوسته نوشته می‌شوند:

صدای‌مان = صدایمان
دست‌تان = دستتان
عموی‌ام = عمویم
صندلی‌مان = صندلیمان

نکته: این ضمایر اگر پس از واژه‌هایی در آیند که به «ه»ی بیان حرکت (= جامه)، حرف صدادار –ُ (= تابلو)، مصوت ی (= بارانی) ختم می‌شوند، به صورت ام، ات، اش، مان، تان، شان، به کار می‌روند:
جامه‌م = جامه‌ام
تابلوت = تابلوات
بارانیش = بارانی‌اش


٢) فعل‌های اسنادی (ام، ای، است، ایم، اید، اند)

این فعل‌ها در صورتی به واژه‌های پیش از خود می‌چسبند که این واژه‌ها به صامت ختم شده باشند:

خوشحال‌ام = خوشحالم
پاک‌اید = پاکید
خشنودایم = خشنودیم

نکته: فعل‌های ربطی پس از واژه‌هایی که به «ه» بیان حرکت و «ی» ختم می‌شوند، به صورت جدا نوشته می‌شوند:
فرزانهام = فرزانه‌ام
ایرانیاید = ایرانی‌اید


٣) مي‏دانيم که «ه» و «ـه» در زبان محاوره اي بدل از «هست» يا «است» به ‏کار مي‏روند، که بنا به حرف آخر واژه‏ ي انتهاي جمله، تغيير مي ‏کنند. به مثال ‏هاي زير بنگريد:

«اين شهر خيلي آباده» = «اين شهر خيلي آباد است».
«امروز هوا گرمه» = «امروز هوا گرم است».

مي‏دانيم که «ه» و «ـه» در زبان محاوره اي بدل از «هست» يا «است» به ‏کار مي‏روند، که بنا به حرف آخر واژه‏ ي انتهاي جمله، تغيير مي ‏کنند.

حال اگر واژه ‏اي به حرف «الف»، «و» و «ـه» پايان پذيرد، در زبان فارسي دو روش برا افزودن «ـه» داريم:
يک – چه در زبان محاوره‏اي چه در نوشتاري، از واژه ‏ي «است / ست» استفاده مي‏ کنيم.
دو - در زبان محاوره ‏اي پيش از «ـه»، «ئـ» مي ‏آوريم و به صورت «ئه» مي ‏نويسيم. نمونه هاي زير را ببينيد:

«اين نقاشي ِپانته‏ آ ست»(محاوره‏ اي و نوشتاري)
يا «اين نقاشي پانته ‏آ ئه» (محاوره ‏اي)

«اين حالت تو به خاطر گرماست»(محاوره‏ اي و نوشتاري)
«اين حالت تو به خاطر گرمائه» (محاوره اي)

«اين درخت هلوست»
«اين درخت هلوئه»

«پدرم خانه ‏ست» يا «پدرم خونه ست»(محاوره اي و نوشتاري)
«پدرم خونئه»(محاوره ‏اي)

«اين باد پنکه ‏ست»(محاوره ‏اي و نوشتاري)
«اين باد پنکئه»(محاوره‏ اي)

همانطور که ديديد «ـه»ي خود واژه در حالتي که «ئـ» به انتهاي آن مي‏ افزاييم، حذف مي‏شود.


کاربرد “ه„ براي راحتي گفتار:

جايگزيني به عنوان حرف آخر فعل سوم شخص

در اين کاربرد براي راحتي در گفتار، حرف «د» در پايان فعل سوم شخص به «ه» و «ـه» تبديل مي ‏شود. مانند:
«اين غذا رو دوست داره»
«بايد بهش عادت کنه»


کاربرد «ه» و «ـه» براي تصغير

گاهي افزودن «ه» و «ـه» به يک نام در زبان محاوره‏ اي کاربرد «ک» در فارسي را دارد و براي کوچک کردن (بي اهميت جلوه دادن) به کار مي ‏رود. (از آنجايي که اين «ک» را «کاف تصغير» مي ‏نامند شايد بتوان «ه» و «هـ» را در کاربردي اين چنيني «ها» تصغير نام نهاد.) مثال زير را ببينيد:

اين مرده کيه؟ (محاوره اي) = اين مردک کيست؟ (نوشتاري)

کاربرد براي اشاره به موردي خاص
تنها در زبان محاوره‏اي براي اشاره به موردي خاصي «ه» و «هـ» را به پايان نام مي‏افزايند. مانند:
اين دفتره (اشاره) با اون دفتره (اشاره) فرق داره (جايگزيني).
اين خونهه (اشاره) از اون خونهه (اشاره) بزرگ تره (هست).
اون ماهيه (مورد اشاره) بزرگ تره (هست).


و این هم نسخه‌ی خلاصه، به شکلی دیگه:

تصویر
در کل 1 بار ویرایش شده. اخرین ویرایش توسط nilean در 26 اکتبر 2015, 12:02.
نماد کاربر
nilean
 
پست‌ها : 125
تاریخ عضویت: 02 ژانویه 2013, 05:48

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط Arzhang » 25 اکتبر 2015, 04:38

مرسی nilean جان. یک قدری حالم خوب شد. یادم هست بیش‌ترین دغدغه‌ی درست‌نویسی را دهه‌ی شصت داشتم، موقعی که دبیرستان می‌رفتم. این یادداشت (گرچه به نظرم ایرادهایی هم داشت) اما من را به آن حال و هوا برد. حس کسی را داشتم که پس از مدتی طولانی شنیدن صداهای مزخرف و معوج، یک باره با موسیقی‌ای دلنشین رو به رو می‌شود. خواندن متن بی‌غلط برایم تبدیل به آرزو شده است. دردناک‌تر این که در همین جمع فرهنگی خودمان، ایرماگ هم بسیار به هم ریخته نویسی شیوع دارد. شما را قسم می‌دهم حداقل این‌جا که می‌آیید قدری دقت‌تان را بیش‌تر کنید.
شرمنده به دل نگیرید
تلک شقشقیةٌ هدرت
نماد کاربر
Arzhang
Site Admin
 
پست‌ها : 1449
تاریخ عضویت: 17 اوت 2009, 15:06
محل سکونت: مونترآل

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط nilean » 26 اکتبر 2015, 12:08

ارژنگ جان،
با خوندن پستت خوشحال شدم. به نظرم می‌شه راهنمای جامع صحیح‌نویسی فارسی رو دور همی بنویسیم و برای استفاده‌ی اعضای فروم، یه جا (مثل بخش قوانین) قرار داد. نظر تو و سایر دوستان چیه؟
نماد کاربر
nilean
 
پست‌ها : 125
تاریخ عضویت: 02 ژانویه 2013, 05:48

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط Arzhang » 27 اکتبر 2015, 00:03

من موافقم اما به نظرم اجرایی شدنش ممکن نیست چون باید یکی باشد که همه‌ی پست‌ها را بخواند و اصلاح کند. اگر هم صرفاً پیشنهاد بدهیم، عملاً کسی توجه چندانی نخواهد کرد. از این گذشته اختلاف سلیقه یا برداشت هم هست. مثلاً من «هٔ» و ایلیا «ه‌ی» را نادرست می‌دانیم. اصلاً گاهی فکر می‌کنم نمی‌شود خط فارسی را درست کرد و این بلبشو هم انگار جزو خصائلش است. حتی در قانون‌گذاری افراد هم این تناقض‌ها را می‌شود دید. مثلاً در همان عکسی که در بالا زحمت کشیده‌ای و گذاشته‌ای، پیشنهاد دهنده نوشته«فال منُ می‌ترسونه» که نفهمیدم چرا باید این طور نوشته شود؟ در این‌جا مصوت «اُ» مخفف «رو» یا همان نشانه‌ی مفعولی «را» است. حالا چرا پیشنهاد دهنده فکر کرده آن را باید به صورت اِعراب در آورد، نمی‌دانم. حداقلش باید می‌شد «منو» یا «من‌و».
اما از این‌ها گذشته، برای خودم خیلی جذاب است که بشود یک راهنمای جامع نگارش نوشت. گر چه این کار را کرده‌اند اما به نظرم هنوز «جامع» نیست یا حداقلش من ندیده‌ام.
نماد کاربر
Arzhang
Site Admin
 
پست‌ها : 1449
تاریخ عضویت: 17 اوت 2009, 15:06
محل سکونت: مونترآل

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط Ilia » 27 اکتبر 2015, 17:27

نیلیان، این متنی که گذاشته‌ای تکلیف بیشتر چیزهایی رو که ما دائم سرش بحث داریم رو روشن کرده، هر چند که خودش هم کمی احتیاج به ویراستاری داره. بسیار ممنونت.

نوشتن مثل حرف زدن میمونه. تا حد زیادی خصوصیات مردم رو میشه از طرز نوشتنشون حدس زد.
نماد کاربر
Ilia
Site Admin
 
پست‌ها : 6175
تاریخ عضویت: 25 سپتامبر 2006, 01:01
محل سکونت: کانادا

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط Amir_S » 28 اکتبر 2015, 14:06

بدون شرح:
[نمایش]
املا هيچ ربطي به سواد نداره ! وقتي توي شبكه هاي مجازي زياد فعاليت كني ديگه املا مهم نيست چون معياري دربارش نيست بنابراين من اگه بخوان جمله اي رو بنويسم روي كاغذ امكان نداره توجيه رو بنويسم توجيح و حياتو بنويسم حياط ، دليله ديگش بر ميگرده به تند نويس من به شخصه وقتي مينويسم به صفحه نگاه نميكنم چي نوشتم فقط ميدونم بالا سمت راست كيبرد ي ه هست يا پايين ي ط هستش ، پس طوري كه عادت دارم و سريع تر مينويسم دستمو حركت ميدم و همين امر واسه من باعث اشكال در املا ميشه
بحثه سوادم برميگرده به به سواده خودتون كه ي نوشترو معياره ي سواد ي فرد قرار ميدين اين واقعا اشتباهه
انيشتين بد خط بود چون بد خط بود بايد بي سواد ميبود؟

از کامنت‌های این صفحه:
http://www.zoomit.ir/it-news/25363-appl ... ifi-assist
MacBook Pro 990:
13" Unibody, CPU: 2.26GHz, RAM: 5 GB, SSD: 250GB, HDD: 1TB
OSX 10.15.3
•••
iPhone 4S: 32GB
iOS 9.5.3
•••
iPhone 7Plus: 128GB
iOS 14.2
•••
iPad Air 2: 64GB-4G
iOS 14.2
نماد کاربر
Amir_S
Site Admin
 
پست‌ها : 1794
تاریخ عضویت: 16 ژانویه 2010, 22:00
محل سکونت: تهران

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط Pooria Azimi » 28 اکتبر 2015, 15:30

این‌سبک نوشتن با این‌که لزوماً نشان‌دهندهٔ ذهن مشوش و بی‌سوادی نیست (هرچند نشان‌گر خوبیه برایش)، اما حتماً بی‌دقتی و کم‌اهمیت‌دادن به جزئیات رو نشون می‌ده.

هرچند، بیشتر قصدم بود که از «سواد» انیشتین (که طفلک، شاید بخاطر محل کارش قبل از شکوفایی نبوغش، اتفاقاً خیلی هم دست‌خط قشنگی داشته) دفاع کرده باشم: https://haraldgeisler.com/2015/04/14/al ... ickstarter و
https://www.kickstarter.com/projects/18 ... escription
نماد کاربر
Pooria Azimi
Site Admin
 
پست‌ها : 3332
تاریخ عضویت: 23 اوت 2008, 14:32
محل سکونت: Santa Barbara, CA

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط Arzhang » 28 اکتبر 2015, 16:13

[نمایش]
املا هيچ ربطي به سواد نداره !


خودش هم تعجب کرده بنده خدا، یه علامت تعجب گذاشته :)
نماد کاربر
Arzhang
Site Admin
 
پست‌ها : 1449
تاریخ عضویت: 17 اوت 2009, 15:06
محل سکونت: مونترآل

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط Ilia » 28 اکتبر 2015, 21:14

Amir_S نوشته است:[نمایش]
بدون شرح:
[نمایش]
… بنابراين من اگه بخوان جمله اي رو بنويسم روي كاغذ امكان نداره توجيه رو بنويسم توجيح

از کامنت‌های این صفحه:
http://www.zoomit.ir/it-news/25363-appl ... ifi-assist


باسواد مثالش رو هم حتی غلط نوشته و فکر میکنه که «توجیح» حالت درست کلمه است!
نماد کاربر
Ilia
Site Admin
 
پست‌ها : 6175
تاریخ عضویت: 25 سپتامبر 2006, 01:01
محل سکونت: کانادا

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط Ilia » 28 اکتبر 2015, 21:15

نوشتهٔ جالبی در مورد فرهنگ نوشتاری امروز ما:
http://www.bbc.com/persian/blogs/2015/1 ... an_culture

و اینکه چرا حاشیه و درهم و پرت و پلا نویسی و سر اصل مطلب نرفتن بصورت قسمتی از سبک نوشتن امروز ما درآمده.

به نقل از این مطلب:

[نمایش]
بطور خلاصه فرهنگ مکتوب چارچوب ذهنی و ساختار مشخصی را دنبال می‌کند: مقدمه، مدعا، ‌استدلال، نتیجه‌گیری و خاتمه. در مقابل اما در فرهنگ شفاهی ساختار مشخص یا هدف ویژه‌ای دنبال نمی‌شود؛ گوینده می‌تواند با موضوعی آغاز کند، حرف داخل حرف بیاورد و با طرح موضوعی دیگر حرفش را پایان بدهد. کلام و فرهنگ شفاهی، در مقایسه با متن و فرهنگ نوشتاری، بیشتر جنبه روایی و داستانی و نقل حکایات را دارد و نه ارائه استدلال. در چارچوب فرهنگ شفاهی گوینده می‌تواند بسته به طرز فکر و اعتقادات مخاطبش ادعاهایی بکند و بگذرد؛ و قرار هم نیست که کسی بعدتر بر او خرده بگیرد، چرا که حرف جایی ضبط نشده تا بعدا مورد استناد قرار بگیرد. با این توجه می‌توانیم دریابیم که چرا حتی در نمونه‌های مکتوب فرهنگ شفاهی، مثلا حکایات گلستان سعدی، وجود موارد متناقض و ناهمسان توجه چندانی برنمی‌انگیخته است.

مقایسه شیوه ارائه مطلب در کتاب‌هایی که از زبان‌های غربی ترجمه شده‌اند با کتاب‌های نویسندگان ایرانی تفاوت‌های دو فرهنگ نوشتاری و شفاهی را می‌تواند بخوبی عیان کند. در کتاب‌های ترجمه شده نویسنده در تلاش است به واضح‌ترین طریق و مثال‌ و در کمترین کلمات موضوعی را که در ذهن دارد بدون هرگونه پیچیدگی به خواننده منتقل کند. در مقابل اما نویسنده ایرانی پیچیده‌نویسی و فرار از صراحت را خود نوعی هنر می‌داند؛ جا به جا از بیرون کشیدن شواهد از کلام زرتشت و اوستا گرفته تا اشعار فارسی و سخنان حکمای جدید و قدیم برای نشان‌دادن قوت و قدمت نظرش -به مثابه لشکرکشی و یارگیری- فروگذار نیست؛ بسیار از "شبه سوالات" و جملات بی معنی و عبارات کنایی و پرسش‌های استفهامی استفاده می شوند که کاربرد خاصی ندارند؛ از انسجام در فصل بندی کتاب کمتر خبری هست. اغلب خواننده نه با استدلال نویسنده بلکه با برداشتهای حسی او همدلی می‌کند. چنین است که بسیار موارد با کتابی حجیم مواجهیم که در یک مقاله چند صفحه‌ای هم اساس مطلب را می توان بیان کرد.
نماد کاربر
Ilia
Site Admin
 
پست‌ها : 6175
تاریخ عضویت: 25 سپتامبر 2006, 01:01
محل سکونت: کانادا

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط Amir_S » 29 اکتبر 2015, 00:06

Ilia نوشته است:[نمایش]
Amir_S نوشته است:[نمایش]
بدون شرح:
[نمایش]
… بنابراين من اگه بخوان جمله اي رو بنويسم روي كاغذ امكان نداره توجيه رو بنويسم توجيح

از کامنت‌های این صفحه:
http://www.zoomit.ir/it-news/25363-appl ... ifi-assist


باسواد مثالش رو هم حتی غلط نوشته و فکر میکنه که «توجیح» حالت درست کلمه است!

نه ایلیا جان، این یکی را درست نوشته؛ ولی فکر کنم چون اجزای جمله پس و پیش است، اشتباه متوجه شده‌ای.
می‌خواسته بنویسد: «اگر از من بخواهند جمله‌ای را روی کاغذ بنویسم، امکان ندارد توجیه را [به شکلِ]توجیح بنویسم.»
MacBook Pro 990:
13" Unibody, CPU: 2.26GHz, RAM: 5 GB, SSD: 250GB, HDD: 1TB
OSX 10.15.3
•••
iPhone 4S: 32GB
iOS 9.5.3
•••
iPhone 7Plus: 128GB
iOS 14.2
•••
iPad Air 2: 64GB-4G
iOS 14.2
نماد کاربر
Amir_S
Site Admin
 
پست‌ها : 1794
تاریخ عضویت: 16 ژانویه 2010, 22:00
محل سکونت: تهران

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط Ilia » 29 اکتبر 2015, 00:44

شاید سطح درک مطلب من اومده پایین! :-)

پوریا، عجب لینک جالبی بود در بارهٔ فانت انیشتن. مخصوصا ویدئویش. ممنون!
نماد کاربر
Ilia
Site Admin
 
پست‌ها : 6175
تاریخ عضویت: 25 سپتامبر 2006, 01:01
محل سکونت: کانادا

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط AliGhz » 29 نوامبر 2015, 10:14

من که هر چه این جمله را بالا و پایین کردم، چیزی از آن نفهمیدم. شما اگر فهمیدید لطفاً من را بی‌خبر نگذارید :)

Screen Shot 2015-11-29 at 12.40.20 AM.png
Screen Shot 2015-11-29 at 12.40.20 AM.png (66.12 KiB) - بازدید 12832 بار


از یکی از روزنامه‌های امروزِ تهران:

emtiaz-20151129959c0106f7a8aec8a975d1fff067ee63.jpg
 Think Different.
نماد کاربر
AliGhz
Site Admin
 
پست‌ها : 2144
تاریخ عضویت: 14 نوامبر 2009, 16:55
محل سکونت: تهران

پاسخ: فارسی شکر است…

پستتوسط chavosh » 29 نوامبر 2015, 10:39

بالا پایینش نکن علی جان، فقط «پرداخت» جا مانده که من حدس میزنم به همین صورت گفته شده ((:
نماد کاربر
chavosh
 
پست‌ها : 57
تاریخ عضویت: 17 نوامبر 2012, 02:33

قبلیبعدی


بازگشت به خط، زبان و قلم‌سازی


کاربران حاضر در این انجمن: بدون کاربران آنلاین و 7 مهمان