خطاطی و قلم‌سازی

[sadeghi]

نه خیر در nisus با کشیده سرسازگاری نداره البته اون آپشن contextual alternate هم که در nisus نیست که فعالش کنیم

[saeidk]

ادوبی me هم با کشیده مشکل دارد

[Ilia]

سعید جان ممنون از خبر بد!

صادقی جان، مطمئن بشو که نسخهٔ قبلی فانت را پاک کرده‌ای و این نسخهٔ جدید است که فعال است. آیا نتیجهٔ تکست ادیتت مثل من است یا مثل نیسوس. اگر در مثلا تکست ادیت کشیده داری (حتی اینطور ناقص) یعنی نسخهٔ جدید فانت را داری استفاده میکنی، ولی اگر در آن هم مثل نیسوس تایپ میکند، احتمالا نسخهٔ قبلی فانت هنوز فعال است.

[Ahmad]

قبل از هر چیز ممنون از دوستان بابت خبر رسانی و تست این خط،

بنظر می‌آید کہ جہت استفاده از امکانات پیچیدهٔ این خط، مانند کشیدگی حروف و ...، بہ پشتیبانی کامل از تکنولوژی Open Type در برنامہ‌های ویرایش متن نیاز باشد. مایکروسافت از اصدار آفیس ۲۰۱۱ برای ویندوز از تکنولوژی اپن تایب آنہم بصورت محدود پشتیبانی نموده‌است. آنچہ کہ تست دوستمان ایلیا نشان می‌دهد حاکی از پشتیبانی کامل سیستم عامل اوبونتو از تکنولوژی اپن‌تایپ است، چہ در سطح سیستم عامل (کہ نشانۂ آنرا در برنامۂ ساده تکست ادیتور اوبونتو مشهود است) و چہ در سطح برنامۂ اپن آفیس نسخۂ اوبونتو.

در مک اما پشتیبانی از اپن تایپ از ویندوز نیز بمراتب بدتر است. اصولا اپل تا سیستم عامل ۱۰.۶ (اگر درست یادم باشد) از تکنولوژی اپن تایپ (در بخش زبانہای عربی) هیچگونہ پشتیبانی نمی‌نمود. درست بہ همین دلیل است کہ نہ تکست ادیت و نہ نایسوس (کہ هر دو از موتور متن سیستم عامل مک موسوم بہ Coretext کہ هم کار پردازش متن را برعہده دارد و هم وظیفۂ بکارگیری تکنولوژیہای مربوط بہ خط) قادر بہ استفاده از امکانات پیشرفتۂ اپن‌تایپ این خط نیستند. همین کہ حروف را بہم چسبیده نشان می‌دهند از سیستم عامل ۱۰.۶ ممکن گردید.
هدف اپل تبلیغ برای تکنولوژی مشابہی بود کہ بہ (Apple Advanced Typography)، یا بطور خلاصہ AAT معروف بود لذا تا آنجا کہ می‌توانستند بہ اپن تایپ در پلاتفرم اپل «پا نمی‌دادنند». اما اینکہ اپل در آینده در این مورد چہ تصمیمی خواهد گرفت نامعلوم است.

در ملل اما داستان بشکل دیگری است. این برنامہ از لحاظ نظری می‌باید بطور کامل از امکانات اپن‌تایپ پشتیبانی کند(بہ جدول ضمیمہ در شکل پایین نگاه شود). پشتیبانی ملل از لحاظ نظری برابر با پشتیبانی برنامہ‌های ادوبی (کہ خود یکی از پایہ‌گزاران و مبلغان اپن تایپ است) مانند ایلیستریتور، ایندزاین و فتوشاپ می‌باشد. مشکل ملل اما در عدم بروز رسانی این برنامہ است و این باعث شده کہ نشود مشکلاتی کہ اینجا و آنجا بروز می‌کند بہ آنہا گزارش کرده تا برای حل آن چاره اندیشی شود. این برنامہ کہ زمانی بطور ماهانہ بروز می‌شد و هر بار نیز امکانات جدید و جالبی بہ آن اضافہ می‌گردید اکنون دو سالی است کہ تقریبا بہ حال خود رها شده و پیشرفت قابل توجہی نداشتہ است. لذا تماس با دست‌اندرکارانش، بنظر بنده، برای گوشزد کردن اینگونہ مشکلات نیز بیہوده می‌باشد.

می‌ماند برنامہ‌های ادوبی اصدار خاورمیانہ. حدث من این است کہ اصدار جدید خط نستعلیق بر طبق تعریف/تفسیر مایکروسافت از تکنولوژی اپن تایپ درست شده باشد و شاید در برنامۂ ویژهٔ این شرکت موسوم بہ «ولت» نیز درست شده باشد. گویا تفسیر مایکروسافت با تفسیر ادوبی در اینمورد اندکی متفاوت است و این در درست عمل نکردن این خط در برنامہ‌های ادوبی خود را نشان می‌دهد.

احمد

[Behnam]

فکر می‌کنم فانت روی لینوکس ساخته شده باشه. استاندارد آخر اپن‌تایپ نسخهٔ ۲.۵ هست که نمی‌دونم برنامه‌های لینوکس کاملاً با اون خودشون رو تطبیق داده باشند یا نه. ولی این امر ممکنه باعث بشه که فانت روی پلاتفرم های دیگه درست کار نکنه. البته اونجایی که خراب می‌شه لزوماً منشأ خرابکاری نیست. یعنی مثلاً اگر حرف کشیده جانشین می‌شه ولی الف متناسب با آن جایگزین نمی‌شه، لزوماً اشکال در نوشتن جداول جایگزینی نیست. معمولاً قواعد mark to mark و mark to base هستند که اشکال پیش میارن و اگر یکجا محاسبات گیر بکنه، اشکالش رو می‌تونه یا همونجا نشون بده و یا جای دیگه‌ای -کاملاً بی‌ربط- بروز بکنه. این حدس منه البته ولی اطلاعی در این مورد ندارم.

[sadeghi]

[نمایش]

سعید جان ممنون از خبر بد!

صادقی جان، مطمئن بشو که نسخهٔ قبلی فانت را پاک کرده‌ای و این نسخهٔ جدید است که فعال است. آیا نتیجهٔ تکست ادیتت مثل من است یا مثل نیسوس. اگر در مثلا تکست ادیت کشیده داری (حتی اینطور ناقص) یعنی نسخهٔ جدید فانت را داری استفاده میکنی، ولی اگر در آن هم مثل نیسوس تایپ میکند، احتمالا نسخهٔ قبلی فانت هنوز فعال است.

بله ایلیا جان حق با توست فانت را روی قبلی نصب کرده بودم و باهم قاطی شده بود. دوباره که نصب کردم نیسوس هم عین تکست ادیت است.

جدای از این موضوع من در تکست ادیت مدتی است مشکلی دارم و اینکه به جز فانت های سیستم (تاهوما و ...) هیچ فانت فارسی را قبول نمی کند یعنی اصلا فانت هایی مثل سری xb یا همین نستعلیق در لیست فانت هایش نمی آیند. کسی می داند علت این مساله چیست؟ (من از لاین استفاده می کنم)

[Ilia]

فکر میکنم که فانت‌ها را درست نصب نمیکنید. من یک روده درازی یکبار در این مورد کرده بودم که آدرسش اینجاست:
viewtopic.php?f=4&t=3200#p33294

آن بحث را اگر مرور کنید بد نیست.

[saeidk]

اینجا مطلب بیشتری درباره نسخه جدید این فونت داده شده:
http://www.parwintype.com/iran-nastaliq/



در کشیدگی کلمه کبک هم باید قبل از ک آخر کشیدگی داد نه بعد از ک یعنی اگر بعد از ب کشیدگی را اعمال کنیم خود ک تا حد امکان کشیده می‌شود

[Pooria Azimi]

سعید جان ببین حافـــظ رو چطور نشون می‌ده؟ عجیبه که گلیف «ـظ» رو بهتر پیاده‌سازی نکرده‌ن (که با توجه به موقعیت تغییر ظاهر بده).

[chitsaz]

از چه ويرايشگري مي توان استفاده نمود و چه تنظيماتي را بايد رعايت كرد:
تمامي برنامه هايي كه از استاندارد يونيكد پشتيباني ميكنند و مشخصا در آن مي توان فارسي تايپ كرد مي توانند از فونت ايران نستعليق استفاده نمايند اما يكي از ويژگي هاي فونت نستعليق اين است كه ارتفاع قرارگيري حروف از خط مبنا (خط كرسي) ثابت نيست و اين مورد (اصلاحا Contextual Alternate) يكي از قابليتهاي فونت يونيكد است كه باعث اين نوع عملكرد مي شود و بعضي از ويرايشگرها از اين ويژگي پشتيباني نمي كنند و متن نمايش داده شده با اين فونت را بر روي خط كرسي مي نشانند كه در نتيجه نمايش نادرستي از متن خواهد داد. فونت ايران نستعليق در برنامه هايي مانند Word و Notepad ويندوز (به طور پيش فرض) بدرستي نمايش داده مي شود. در برنامه هاي Adobe نسخه ME شما بايد در قسمت OpenType گزينه Contextual Alternate را فعال نمایید. در برنامه CorelDraw از فونت ايران نستعليق نمي توانيد استفاده كنيد زيرا اين برنامه تا ويرايش X5 از اين قابليت يوني كد كه حروف غير هم سطح را بكار گيرد نمي تواند استفاده نمايد.
اين نكات را در نظر داشته باشيد:

* به Justify پاراگراف دقت كنيد و در استفاده از امكاناتي كه پاراگراف ها را كشيده تر از حد معمول مي كنند استفاده نكنيد بلكه پاراگراف را با space بكشيد تا نمايش فونت نستعليق درست باشد.
* شما مي توانيد در برنامه اي مانند Illustrator با نستعليق تايپ كنيد و آن را به CorelDraw منتقل نماييد.
* در ويرايشگرهاي مختلف گاهي فونت نستعليق متفاوت نمايش داده مي شود. لازم است بدانيد كه ويرايشگر مبنا Notepad ويندوز است و در صورتي كه بخواهيد شكل درست تركيبات نستعليق را ببينيد در اين برنامه تايپ کنید.

قسمتی از "راهنمای استفاده از فونت ایران نستعلیق"
فایل کامل از لینک زیر قابل دریافت است.
http://www.scict.ir/portal/Home/Default.aspx?CategoryID=c7a865b2-7b95-4169-ad94-f9de320528d7

[Behnam]

مدتها بود که دنبال اسم خوش‌نویس این قلم بودم. استاد امیراحمد فلسفی.
وارد کردن کشیده «قبل» از حرف اساساً با قواعد یونیکد منافات دارد. یونیکد بر این اساس پایه ریخته شده که آن چیزی که تایپ می‌شود با هر فانتی منظور نظر تایپ کننده را منعکس کند. حال مجسم کنید من اگر در اینجا «قبل» از یک حرف کشیده وارد کنم نتیجه چه خواهد بود!

[saeidk]

[نمایش]

عجیبه که گلیف «ـظ» رو بهتر پیاده‌سازی نکرده‌ن (که با توجه به موقعیت تغییر ظاهر بده)

اگر بخواهند این کار را بکنند حجم فونت خیلی خیلی زیاد می‌شود.

در حال حاضر برای خوشنویس سه تا برنامه هست:
۱. برنامه میرعماد نرم‌افزاری مریم. در این برنامه می‌توان نقطه‌ها را انتخاب کرد و با فشردن کنترل و آلت و فلش‌ها به بالا یا پایین یا راست و چپ برد. و برای شکل مختلف حروف هم آلت و اسپیس رو به کار برد.
نقطه قوت این برنامه تنوع فونت (شکسته و...) است و این که به راحتی به صورت منحنی به برنامه‌های گرافیکی منتقل می‌شود. نقطه ضعف آن وابسته بودن به نرم‌افزار ورد مایکروسافت است که طبیعتاً در مک هم قابل استفاده نیست. فونت این برنامه ۱۲۵۹ گلیف دارد.
۲. همین فونت ایران نستغلیق است. این فونت ۳۳۰۱ گلیف دارد با این حال تکنولوژی اپن تایپ جوابگوی آن نیست و ترکیبهای زیادی در خود فونت درست شده اند. یعنی ترکیب پ ی چ با یک گلیف خاص هم در این فونت وجود دارد و مشکلات دیگر که در اینجا مطرح شد. در نسخه ۲ تغییرات زیادی در فونت اعمال شده و گلیفهای زیادی کم و اضافه شده‌اند.
۳ برنامه گرانقیمت تصمیم (۸۰۰ دلار) که به صورت «پلاگ این» در ایندیزاین (مک و پی‌سی) است در این برنامه هر کلمه‌ای که بنویسید خود برنامه ترکیبهای ممکن در آن را تشخیص می‌دهد و به شما پیشنهاد می‌کند. (مثل عکس پیوست) و یک ابزار اضافی هم به تولبار ایندیزاین اضافه می‌کند که به صورت دستی می‌توانید نقطه‌ها و شکلها را تکان دهید (مثل کلمه حافظ). فونت این برنامه فقط ۴۵۲ گلیف دارد و با فونت دو برنامه بالا فرق دارد. خطاط آن کس دیگری است.
http://store.winsoft-international.com/en/tasmeem-fonts-nastaliq.html

این هم سایت آقای فلسفی
http://www.amirfalsafi.com

[Behnam]

نمی‌دانم خطای باصره است یا نه، ولی به نظرم می‌رسد که حروف در نسخهٔ اول نستعلیق بهتر بودند.
بله اون قضیهٔ فاصله در «حافظ» یک نمونه از نمونه‌های بیشماری هست که یک قلمساز خط نستعلیق (یا هر نوع خوشنویسی) با آن روبروست و یکی دوتا هم نیست. راه حل نهایی آن هم تکنیکی است که «تصمیم» بکار برده که قادر است آلترناتیوهای نمایشی بسیار متنوع‌تری را در حجم بسیار کمتر عرضه کند. دیر یا زود، این تکنولوژی باید برای کاربران خط فارسی-عربی همگانی شود.

[Ilia]

من بیشتر از بیست سال شاید بشود که خط ننوشتم. حتی الان مرکب خطاطی هم ندارم. به همین دلیل این را با روان نویس نوشتم که مفهوم را برسانم.
یک مشکل این نستعلیق همین است که ترکیب حروفش زیاد است و هم کسی که با آن مینویسد یک مقداری بایستی آموزشش را داشته باشد و هم برنامه‌ٔ نوشتاریش بایستی باهوش باشد. اما من مطمئنم که این فقط مسئله‌ای تکنیکی است که در طول زمان حل میشود.

مثلا همین کلمهٔ گمگشته، را تقریبا هر خطاط قابلی به این صورت که من طرحش را زده‌ام خواهد نوشت:

Gomgashte.jpg (24.6 KiB) - بازدید 12093 بار

سر گاف تقریبا شکلی مشابه "حما" را خواهد ساخت با این تفاوت که فضایش بسته خواهد شد و آن "ش" را هم اگر ترکیب اجازه بدهد حتما کشیده‌اش زیباتر است. که این را تا جایی که من میبینم هیچکدام از اینها پیشبینی نکرده‌اند.

به لینک خط نستعلیق وین‌سافت هم که رفتم و نگاه کردم؛
http://www.winsoft-international.com/en ... taliq.html
حتی یک نمونه هم کشیده در میان کلمات تصاویرش ندیدم. اگر این معنی‌اش این باشد، که تسنیم امکان کشیده را نداشته باشد که ۷۰۰ دلار که هیچ، من ۷۰ دلار هم برایش نخواهم دارد. امیدوارم که داشته باشد، چون حیف این همه زحمتی است که کشیده‌اند.

اما اینها همه با زمان حل خواهد شد. ماشین هیچوقت جای خطاط واقعی را نخواهد گرفت. هر چند که ما از روز اولش هم به این همه خطاط نیازی نداشتیم. نود و نه در صد کسانی که حتی خطاط حرفه‌ای هستند، خطشان فوق‌العاده نیست. کلا ذات این خط نستعلیق و شکستهٔ ما همین است. کسانی که آن را واقعا بی نقص مینویسند بسیار بسیار کم هستند.

سی و چند سال از وقتی که من برای اولین بار به عنوان هنرجو عضو انجمن خوشنویسان ایران شدم میگذرد. یادم هست که آن موقع چنان احترامی به استادان انجمن میگذاشتند که انگار کنارشان نشستن تبرک داشت. محیطش کلی صفا داشت. چند وقت پیش از روی کنجکاوی سری به وبسایت انجمن خوشنویسان ایران زدم. ماشالا انگار وبسایتش را بیست سال پیش طراحی کرده‌اند. ذره‌ای سلیقه و دلسوزی برای این سایت دیده نمیشود. این تصویر قسمت انگلیسی‌اش است:

کاش فقط مشکل از گرافیک سایتش بود. کمی که از مطالبش را خواندم، دیدم میانشان دعواست و به هم میپرند و فقط فحش مانده که نثار هم کنند. شعار و دادگاه‌کشی و غیره… چنان توی ذوقم خورد که حد نداشت.

اوج دوران هنر خطاطی ایران، در صفویه بود و قاجار. علتش هم این بود که هنرمندان خطاط آن موقع، کارشان فقط خطاطی بود. نه مشغلهٔ زندگی روزمرهٔ ماشینی امروزی را داشتند و نه وقتشان را صرف کارهای دیگر میکردند. کسی که بخواهد که بهتر از میرزا غلامرضای اصفهانی بنویسد، بایستی حداقل به اندازهٔ او وقت بگذارد و مداومت کند. حالا استعدادش پیشکش.

برای من تصورش واقعا سخت است که ببینم که بشر قرن بیستم واقعا بتواند قطعه‌ای مثل نمونهٔ بالا را ارائه بدهد. تازه حتی اگر بتواند تکرار کار آنها بوده و ارزش کار اصل را ندارد. این که میگویم مشابه‌اش در هنرهای غربیان هم هست. میکل‌آنژ مثلا میرزا غلامرضای غربی‌هاست برای مجسمه‌سازی فیگوراتیو. نه اینکه مثل کار او را نمیشود دیگر درست کرد. اما اینها تقریبا تا آنجا که برای انسان زمینی ممکن است این را پیش‌برده‌اند.

حرف حرف آورد و از "گمگشته" رسیدیم به میکل آنژ! بگذریم.

[saeidk]

شوربخنانه تسنیم کشیده ندارد.
درباره هنر هم که باید گفت اگر هنرمند عاشق کارش باشد حتماً اثر در خور توجهی خواهد ساخت و الان هم کسانی مثل احصایی آثار خوبی دارند.